Hòa chung không khí cả nước tưng bừng kỉ niệm Cách mạng Tháng 8 và Quốc khánh 2-9, thì Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Phú Giáo cũng đang tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi nhằm chào mừng kỉ niệm 56 năm chiến thắng Phước Thành (18.9.1961 – 18.9.2017). Ngày 18-9, đúng cách đây 56 năm, chiến thắng Phước Thành của quân và dân Phước Thành. Chiến thắng Phước Thành đã mở đầu cho những chiến công vĩ đại của quân và dân cả nước nói chung, miền Nam nói riêng. Tạo thế và lực cho cách mạng miền Nam đi hết thắng lợi này, đến thắng lợi khác cho đến ngày giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước như niềm mong đợi của Bác Hồ kính yêu.

Lịch sử chiến thắng Phước Thành ghi nhận, với âm mưu triệt phá Chiến khu Đ, ngày 22-10-1956, Ngô Đình Diệm ban hành Sắc lệnh 143/NV thành lập tỉnh Phước Thành, gồm 3 quận Tân Uyên, Hiếu Liêm và Phú Giáo. Trung tâm tỉnh lỵ được chính quyền Ngô Đình Diệm đặt tại Phước Vĩnh, do thiếu tá Nguyễn Minh Mẫn làm Tỉnh trưởng. Ý đồ của Mỹ - Diệm trong việc thành lập Tỉnh Phước Thành là nhằm biến Phước Thành thành một Tiểu khu mạnh, cùng với Chơn Thành, Bình Long, Đồng Xoài, Lộc Ninh, Phước Long tạo thành một hệ thống cứ điểm quân sự liên hoàn bao vây chia cắt Chiến khu Đ với Chiến khu Dương Minh Châu (Tây Ninh) và Nam Tây nguyên, đồng thời tạo thành tuyến phòng thủ về hướng Đông và Đông Bắc Sài Gòn, ngăn chặn sự chi viện của hậu phương miền Bắc xã hội chủ nghĩa đối với miền Nam. Trước âm mưu đó của địch, Bộ Tư lệnh Quân khu miền Đông đã tiến hành điều nghiên và đề nghị Ban quân sự Miền và Khu ủy mở trận tấn công vào Tiểu khu quân sự và Tỉnh lỵ Phước Thành nhằm phá tan ý đồ bao vây chia cắt Chiến khu Đ, đánh phủ đầu vào ý đồ bình định của địch. Mục tiêu của trận đánh là tiêu diệt toàn bộ quân địch, làm chủ Tiểu khu, giải thoát tù chính trị. Sau khi phân tích tình hình chung toàn miền và tình hình cụ thể ở miền Đông, Trung ương Cục Miền Nam và Ban quân sự Miền nhất trí với đề nghị của Bộ Tư lệnh miền Đông.

Thiếu tướng Nguyễn Văn Phê, Nguyên Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Sông Bé, Nguyên Đại đội phó Đại đội 59, Tiểu đoàn 800 (C800) tấn công Tiểu khu Phước Thành cách đây 56 năm kể lại: Sau 3 tháng điều nghiên kỹ chiến trường ta quyết định mở trận tấn công. Qua nắm thông tin thực tế, Khu ủy, Bộ Tư lệnh khu đã tổ chức bàn bạc và triển khai kế hoạch cụ thể trận đánh Phước Thành. Theo đó, Ban chỉ huy trận đánh được thành lập. Đồng thời Quân khu cũng chỉ thị đơn vị C800 sẽ là lực lượng chủ lực đánh tiêu diệt Tiểu khu Phước Thành. Trên cơ sở đó, C800 cũng được tăng cường thêm lực lượng của Miền, 3 khẩu DKZ-75, bộ đội địa phương của Phước Thành và lực lượng du kích làm nhiệm vụ dẫn đường, đồng thời chặn chi viện. Ta tổ chức thành 3 mũi tấn công vào Tiểu khu. Tiểu Đoàn lên kế hoạch tác chiến và lấy hướng tấn công vào tòa Tỉnh trưởng làm hướng chủ yếu do C59 và một bộ phận đặc công đảm nhiệm. Ta cũng bố trí 1 khẩu đội DKZ-75 đánh vào dinh tỉnh trưởng, 1 khẩu đội đánh vào lực lượng bảo an và 1 khẩu đội đánh vào biệt động quân của địch.

Trong quá trình tiến đánh, địch chống cự quyết liệt, súng địch từ các lô cốt bắn xối xả về phía ta nhưng chiến sĩ ta chiến đấu với tinh thần rất dũng cảm, theo đúng kế hoạch tác chiến triển khai các mũi tấn công. Tỉnh trưởng Nguyễn Minh Mẫn chạy ra sân bị đồng chí Tám Châu dùng tiểu liên hạ gục ngay tại chỗ. Tuy vậy, dựa vào hệ thống công sự kiên cố, địch vẫn chống trả quyết liệt. Ta và địch chiến đấu giằng co. Bên hướng tấn công vào lực lượng bảo an ta dùng súng DKZ bắn vào tháp canh dinh Tỉnh trưởng và xe thiết giáp. Hướng tấn công bên biệt động quân cũng bắn vào lực lượng địch đang co cụm. Trong vòng 30 phút, hướng tấn công chủ yếu cơ bản ta đã chiếm lĩnh được. Từ hướng chủ yếu ta điều lực lượng sang hỗ trợ các hướng tấn công còn lại. Riêng hướng tấn công lực lượng bảo an, bộ phận đặc công của ta thọc sâu, đánh phá, bắt được tên phó tỉnh trưởng.

Ở mặt trận phối hợp của Tỉnh gồm bộ đội địa phương các huyện suốt một dải từ Phước Hòa đi Cổng Xanh, bộ đội tỉnh từ Cổng Xanh trở xuống Bình Mỹ, Nhà Đỏ. Các đội tuyên truyền và các đội du kích làm nhiệm vụ phá hoại, đắp mô chặn viện, diệt ác, tuyên truyền. Mất cơ quan đầu não lại bị các lực lượng địa phương bức bách, 10 đồn bốt địch đóng trên đường Phước Sang đi Đồng Xoài đã hốt hoảng bỏ chạy. Địch ở các vùng xung quanh Thị xã cũng tan rã hoặc bỏ trốn. Sau khoảng 1 giờ đồng hồ chiến đấu, cơ bản ta diệt toàn bộ lực lượng địch. Lực lượng của ta chiếm được 2 khẩu pháo 105 ly, 3 xe thiết giáp, diệt và bắt sống gần 800 tên, thu trên 700 súng các loại. Nhớ lại những ngày tháng khói lửa Phước Thành, Thiếu tướng Nguyễn Văn Phê cho biết, qua trận này nổi lên những bài học kinh nghiệm tác chiến quý báu đó là Quân khu, Tiểu Đoàn hạ quyết tâm chính xác, công tác Đảng, công tác chính trị giáo dục làm chiến sĩ nêu cao tinh thần chiến đấu dũng cảm, không ngại hy sinh để tiến công địch; dùng hình thức chiến thuật đặc công kết hợp bộ binh, bên trong phối hợp bên ngoài để tiêu diệt địch nhanh chóng. Chiến thắng Phước Thành đã để lại cho lực lượng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, đó là phát huy sức mạnh tổng hợp, đánh địch bằng cả 3 mũi, 3 thứ quân, kết hợp tấn công với nổi dậy.

Gần 60 năm đã đi qua, lịch sử Phước Thành vẫn còn khắc ghi những trang sử vàng chói lọi; chứng tích của một cuộc chiến vĩ đại của Quân và dân Phước Thành giờ chỉ còn lại những nét văn hóa – lịch sử hào hùng cho thế hệ trẻ hôm nay gìn giữ, học tập và phát huy để xây dựng Phú Giáo ngày càng giàu đẹp, xứng đáng với những mất mát, hy sinh của ông cha. Dinh Tỉnh trưởng Phước Thành năm xưa giờ chính là nhà truyền thống huyện Phú Giáo và cũng từng là trụ sở làm việc của Huyện ủy, UBND huyện Phú Giáo từ những ngày đầu tái lập huyện, sẽ mãi là niềm tự hào về chiến công của quân và dân địa phương. Vùng đất Phước Thành năm xưa - Phú Giáo hôm nay trải qua những tháng năm lịch sử đã có bước phát triển vượt bậc. Tinh thần, sức mạnh đoàn kết, cùng với nỗ lực quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Phú Giáo đã đưa địa phương từng ngày thay da đổi thịt.

Ảnh: Dinh Tỉnh trưởng Phước Thành, nay là Nhà truyền thống huyện Phú Giáo

Ông Đoàn Văn Đồng, Chủ tịch UBND huyện Phú Giáo cho biết: Những người con của Phú Giáo hôm nay luôn tự hào về chiến thắng Phước Thành năm xưa. Đây cũng là động lực để Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Phú Giáo ra sức lao động, học tập để xứng đáng với truyền thống đó. Với sự cố gắng nỗ lực không ngừng trong suốt gần 20 năm kể từ ngày tái lập, Phú Giáo đã đạt được những kết quả tích cực trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh. Đến nay, toàn huyện Phú Giáo đã có 8 xã được công nhận đạt chuẩn Nông thôn mới, góp phần nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân các xã nông thôn. Thành tựu lớn nhất trong quá trình xây dựng và phát triển suốt gần 20 năm qua đó là hệ thống đường giao thông ở Phú Giáo đã được nhựa hóa đến trung tâm các xã, bảo đảm cho nhu cầu thông thương và đi lại của người dân. Công tác chỉnh trang đã làm cho đô thị Phước Vĩnh khang trang, sạch đẹp và hướng đến mục tiêu trở thành đô thị loại IV trước năm 2020. Hiện nay, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện Phú Giáo đang ra sức thi đua thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ huyện lần thứ IV. Theo ông Đoàn Văn Đồng, Chủ tịch UBND huyện Phú Giáo, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội, huyện đã xây dựng 4 chương trình và 7 kế hoạch thực hiện, trong đó có 3 chương trình đột phá. Các chương trình, kế hoạch đang được tích cực triển khai nhằm bảo đảm đưa Nghị quyết của Đảng bộ đi vào cuộc sống, phát huy hiệu quả trong thực tiễn đời sống và bảo đảm cho người dân được hưởng thụ. Mục tiêu của huyện là phát triển thành huyện Nông thôn mới có nền sản xuất nông nghiệp hiện đại, bền vững và là một đô thị xanh, sạch, đẹp vì sức khỏe nhân dân”.

Ảnh: Bộ mặt Phước Thành xưa – Phú Giáo nay đang từng ngày thay đổi. Một góc đô thị Phú Giáo hôm nay

Chiến thắng Phước Thành không chỉ mãi là niềm tự hào của quân và dân Phú Giáo trong tiến trình lịch sử đất nước, mà còn là niềm tự hào của quân và dân Bình Dương và cả nước nói chung. Bản hùng ca chiến thắng Phước Thành sẽ mãi thúc giục thế hệ hôm nay và trở thành một động lực để xây dựng quê hương Phú Giáo ngày càng giàu đẹp, văn minh; xây dựng con người Phước Thành năm xưa – Phú Giáo hôm nay thân thiện, mến khách, giàu tình nghĩa, tình người.

HẢI SÂM